رتبه جهانی ایران در سرعت اینترنت پایین تر از افغانستان
مدیران شرکت فناوری اطلاعات، بیان چنین آماری را از وب سایت ها قابل استناد ندانسته و اعلام می کنند که تنها مرجع ارائه گزارش در خصوص نحوه دسترسی، ضریب نفوذ اینترنت و دیگر موارد مشابه، اتحادیه جهانی مخابرات موسوم به itu است.
یکی از سایت های خبری به نقل از وب سایت جهانی speedtest.net رتبه جهانی ایران در زمینه سرعت اینترنت را 186 اعلام کرد. اگرچه در این خبر، تعداد کل کشورها و همچنین نوع دسترسی به اینترنت بیان نشد اما براساس آزمایش صورت گرفته در این وب سایت جهانی، ایران در سرعت دسترسی کاربران به اینترنت پس از کشورهایی همچون افغانستان و عراق و البته بالاتر از زیمبابوه و برخی کشورهای آفریقایی قرار داد.
ارائه چنین آماری در حالی بیان می شود که مدیران شرکت فناوری اطلاعات به عنوان متولی توسعه و دسترسی به اینترنت در کشور، بیان چنین آماری را از وب سایت ها قابل استناد ندانسته و اعلام می کنند که تنها مرجع ارائه گزارش در خصوص نحوه دسترسی، ضریب نفوذ اینترنت و دیگر موارد مشابه، اتحادیه جهانی مخابرات موسوم به itu است که این نهاد بین المللی نیز هر ساله آمار و گزارش های خود را منتشر می کند و آخرین گزارش ارائه شده مربوط به سال 2008 میلادی- سال 87 خورشیدی- بوده و در سال جدید میلادی- از فروردین ماه امسال- تاکنون گزارش و آماری ارائه نکرده است.
با این حال حتی اگر بیان چنین آماری از سوی یک وب سایت اینترنتی که میزان سرعت اینترنت آن توسط کاربران اندازه گیری می شود، مورد استناد رسمی برای نهادهای دولتی قرار نگیرد ولی روسای برخی دولت ها با وجود اینکه کشور آنها دارای دسترسی و سرعت قابل قبول به اینترنت- البته از دید کاربر ایرانی- است، به دلیل عدم وجود دسترسی سریع تر به اینترنت مورد بازخواست کاربران و همچنین گلایه مندی آنان قرار می گیرند.
برای نمونه می توان به سخنرانی باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در روزهای ابتدایی پس از برگزیده شدن در انتخابات اشاره کرد که او از وضعیت اینترنت کشور خود ابزار نارضایتی کرده در حالی که این کشور از بالاترین میزان دسترسی به اینترنت برخوردار است اما وی اعلام می کند این میزان دسترسی و سرعت به اینترنت آنگونه که باید شایسته آمریکا باشد، نیست و کشورش چندین سال از رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله دارد.
با این حال حتی اگر آمارهای سال گذشته نهادی همچون itu را مورد استناد قرار دهیم، وضعیت ایران چندان مطلوب نیست چرا که براساس آمار منتشر شده در وب سایت شرکت فناوری اطلاعات در مورد کشوری که بیشترین ضریب نفوذ اینترنت- بالای 50 درصد- را دارد، کشور ایران هیچ جایگاهی در میان 35 کشور جهان ندارد و شاید بتوان ایران را در میان بقیه کشورهای جهان مشاهده کرد.
همانگونه که همگان می دانند ورود فناوری اطلاعات به کشور ایران و بیشترین حجم سرمایه گذاری در این بخش نیز توسط بخش خصوصی صورت گرفته است. از همین روی به جرات می توان گفت حتی وجود رقم 23 میلیون کاربر اینترنت در ایران نیز مرهون فعالیت و سرمایه گذاری های بالغ بر 250 میلیارد تومانی و وجود بیش از پنج هزار نیروی متخصص که در شرکت های این بخش مشغول به کار هستند، است.
سعید مهدیون مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات آمار 23 میلیون کاربر در ایران را در حالی بیان می کند که سال گذشته نیز از سوی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز بیان شده بود ملاک اینکه هر کسی در هفته حداقل دو بار به اینترنت متصل شود حتی با روش dialup را از مولفه های ارزیابی تعداد کاربر اینترنت می داند.
بر همین اساس اگر چنانچه بخواهیم تنها تعداد کاربرانی را که از طریق روش های دسترسی سریع به اینترنت پرسرعت مانند وایمکس و adsl را مدنظر قرار دهیم به گفته او تعداد کاربران از این مقدار کمتر خواهد بود. دیگر اینکه مهدیون بیان می کند شاخص استاندارد و واحدی برای تعیین تعداد کاربران و روش های دسترسی به اینترنت در itu وجود ندارد. نهادی که مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات آن را تنها مرجع ارائه آمار و گزارش های در این زمینه می داند.
اگر بازدیدی از سایت speedtest.net داشته باشید، بر اساس گزارش ارائه شده در آن، ایران در میان برترین کشورهای سرعت دانلود اینترنت در میان 200 کشور جهان با سرعت 48/0 مگابیت برثانیه در رتبه 185 و همچنین با داشتن سرعت 18/0 مگابیت بر ثانیه برای آپلود در رتبه 175 جهان قرار دارد. در عین حال در این سایت ضریب نفوذ اینترنت ایران در منطقه 36 و در جهان هفت درصد اعلام شده است.
مهدیون در این باره می گوید: «وب سایت های دیگری به غیر از سایت اتحادیه جهانی مخابرات از جمله speedtest که در زمینه ارائه گزارش های سرعت و دسترسی به اینترنت فعالیت می کنند، به عنوان سایت مرجع مورد استناد ما نیستند زیرا اینها فقط سایت هایی هستند که کاربران در آن به سنجش سرعت می پردازند.»
او بیان می کند که به شخصه تنها شاخص های itu را قبول دارد. موضوع این است که اتحادیه جهانی مخابرات نیز براساس آمارهایی که دولت ها به آن ارائه می کنند، استناد کرده و گزارش های خود را منتشر می کند. بنابراین هر آنچه مدیران دولتی ایران به عنوان آمارهای میزان دسترسی، ضریب نفوذ و سرعت اینترنت در اختیار این نهاد قرار دهند، بر اساس همان نیز آمارها منتشر می شود چرا که ارتباطات این نهاد بین المللی تنها با دولت ها بوده و ارتباطی با بخش خصوصی ندارد.
از طرفی بنابر اظهارات مهدیون در مورد کیفیت دسترسی به اینترنت و اینکه اگر بخواهیم بر این اساس ارزیابی صورت گیرد، تعداد کاربر کاهش خواهد یافت به همین دلیل در اهداف برنامه چهارم صحبت از کیفیت نشده و فقط ضریب نفوذ عنوان شده است. از همین روی کارشناسان بر این باورند که برنامه چهارم توسعه با چالشی اساسی در زمینه کیفیت دسترسی به اینترنت روبه رو است. حال آنکه پایان سال88، پایان سال برنامه چهارم توسعه بوده و فعالان در این زمینه معتقدند که باید در برنامه پنجم توجه بیشتری به مقوله کیفیت شود.
بر اساس آخرین گزارش های رسمی itu در حالی که ایران با ضریب نفوذ اینترنت 34 درصد بعد از فلسطین اشغالی، امارات، قطر، لبنان و ترکیه در مقام ششم منطقه قرار دارد، آنگاه براساس شاخص اینترنت پرسرعت، جایگاه 15 را در منطقه به خود اختصاص داده است.
طبق معیار سنجش itu در این رتبه بندی، اینترنت پرسرعت به پهنای باند بالای 512 کیلوبایت بر ثانیه اطلاق می شود این درحالی است کاربران خانگی در ایران با محدودیت 128کیلوبایت بر ثانیه مواجه هستند و آنچه در این رتبه بندی منظور شده پورت های مورد استفاده سازمان ها و شرکت های بزرگ است بنابراین اگر بخواهیم قانون اعمال محدودیت پهنای باند برای کاربران خانگی را بار دیگر مدنظر قرار دهیم ایران در رتبه بندی های جهانی متضرر خواهد شد.
به گفته مهدیون وضعیت ایران به طور معمول بر اساس شاخص های itu سنجیده می شود که در این صورت باید گفت اینترنت پرسرعت که اتفاقا یکی از شاخص های رتبه بندی کشورها در همان منبع جهانی است، وضعیت ایران به کلی متفاوت خواهد شد چراکه تعداد کاربران استفاده کننده از این نوع اینترنت شاید به دو میلیون نفر هم نرسد که معادل 10 درصد ضریب نفوذ خواهد شد که جایی در رتبه بندی جهانی ندارد.
به گفته مریم نورائی نژاد از کارشناسان شرکت ارتباطات زیرساخت 200 کشور مورد بررسی itu در چهار دسته عالی، خوب، متوسط و ضعیف دسته بندی شده اند. 29 کشور جهان در صدر لیست کشورهای عالی مخابراتی دنیا قراردارند و کشور ایران نیز با کسب رتبه 98 جهانی در دسته کشورهای متوسط قرار گرفته است.
اگرچه آمار itu که او بر اساس آن گزارش خود را بیان می کند مربوط به گذشته است اما اگر بر همین آمارها استناد شود و بخواهیم بنا را بر مقایسه ایران با کشورهای همسایه بگذاریم، متوجه خواهیم شد کشورهایی مثل قطر، کویت، امارات، بحرین، اردن و عمان از موقعیت قوی تری نسبت به ایران در زمینه ارتباطات برخوردارند.
بنابراین کارشناسان بر این باورند در دنیایی که به لحاظ فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی روبه رو شاهد پیشرفت بوده و کابینه برخی دولت ها به دلیل عدم توجه کافی به این مساله مورد بازخواست قرار می گیرند اما در ایران به خاطر در نظر گرفتن برخی سیاست های نادرست و تصمیمات بعضا نابجای مدیریتی شاهد بر باد رفتن سرمایه گذاری های کلان بخش خصوصی و کاهش نیروی های متخصص در این بخش خواهیم بود.
روزنامه سرمایه، حامد شفیعی
